Sollicitatietraining: tips voor een goed sollicitatiegesprek

Binnen de outplacementtrajecten van Werkcontact wordt volop aandacht besteed aan sollicitatietraining. Bij je sollicitatiegesprek wil je immers goed voor de dag komen. Je moet je onderscheiden van concurrenten en je hebt maar één kans voor een eerste indruk. Met de onderstaande tips en uitleg helpen we je alvast met het voorbereiden van je sollicitatiegesprek.

Aankomst en binnenkomst bij je sollicitatiegesprek

Wat belangrijk is om te weten is dat je sollicitatiegesprek al begint bij aankomst. Het kan zijn dat je al in de gaten wordt gehouden bij aankomst, zelfs zonder dat je dat zelf door hebt. Het kan zijn dat de HR-functionaris of toekomstige collega’s jou al gespot heeft wanneer je op straat loopt. Dus zorg dat je niet gestrest of gehaast overkomt en wees vriendelijk. Rook ook niet nog even snel een sigaretje. Dit stinkt trouwens ook als je binnenkomt. Hou daar dus ook rekening mee.

Zeg de mensen bij de receptie vriendelijk gedag en zeg voor wie je komt. Als je moet wachten, kijk dan niet op je telefoon. Maar pak bijvoorbeeld een bedrijfsfolder die op tafel ligt of neem nog even je vragen door die je kunt stellen bij het sollicitatiegesprek. Een sollicitatiegesprek is immers een tweegesprek

Tip: laat “onbewust” zien dat je de ideale werknemer ben.

Sollicitatiekleding voor een sollicitatiegesprek

Je kleding moet passen bij de functie waarnaar je solliciteert én bij jezelf.

Het begroeten van de HR-functionaris

Geef een stevige handdruk, maar overdrijf niet.

Verbinding maken bij het begin van het sollicitatiegesprek

Geef een compliment over de omgeving of het kantoor.

Tip: als de omgeving niet om aan te gluren is doe je dat vooral niet.

De opbouw van het sollicitatiegesprek

De opbouw van een traditioneel sollicitatiegesprek gaat als volgt:

• Opening van het gesprek
• Vragen over de organisatie of de functie
• Vragen die je zelf kunt stellen
• Afsluiting

De STARR-methode

Een belangrijk instrument wat wordt ingezet bij een sollicitatiegesprek is de STARR-methodiek.
Bijvoorbeeld:

• Situatie: beschrijf je werkverleden van de afgelopen 10 jaar
• Taak: wat was je taak?
• Aanpak: hoe heb je het aangepakt, welke acties heb je ondernomen?
• Resultaat: wat was het resultaat van je werk?
• Reflectie: wat heeft het je gebracht? Wat heb je ervan geleerd?

Tip: wees enthousiast!

Tip: als je een kladblokje of iPad hebt om notities op te schrijven is dat helemaal niet raar. Geef het alleen wel vooral aan (vraag toestemming) en blijf oogcontact houden met je gesprekspartner(s). Hiermee hou je ook de verbinding met en interesse in je gesprekspartner(s).

Tip: luister aandachtig en empathisch. Zorg er ook voor dat je de naam en functie(s) van je gesprekspartner(s) onthoudt. Schrijf ze eventueel op.

Hoe stel je jezelf voor in een sollicitatiegesprek?

De vraag kun je jezelf voorstellen of vertel eens iets over jezelf is de vraag die je bijna altijd krijgt.

Stel jezelf voor op een authentieke manier. Val dus NIET in herhaling over jouw CV.

Begin bijvoorbeeld met: ‘ik ben Oya Coşkun en ik ben 56 jaar. Ik ben gelukkig getrouwd, moeder van twee kinderen en woon met veel plezier in Beverwijk.’ Hiermee geef je ‘onbewust’ aan dat je situatie stabiel is, je gelukkig bent en lekker in je vel zit.

Vervolgens vertel je iets over je huidige of laatste werk. Bijvoorbeeld: ‘in mijn laatste baan was ik werkzaam als consulent bij het Nederlands Migratie Instituut. In deze baan gaf ik cliënten informatie over de remigratiewet, sociale zekerheid en alles wat daarbij komt kijken. Het was een leuke baan met een leuk team van collega’s.’  Hiermee geef je aan dat je enthousiast was over je werk. Indirect geef je ook aan dat je goed in het team lag en goed kan samenwerken.

‘doordat de subsidie vanuit het rijk stopt zal het NMI eind december worden opgeheven. Dat voelt enerzijds wel wat dubbel, want ik ben betrokken bij mijn werk, mijn werkgever en cliënten. Ik wil alles zo goed als mogelijk is afhandelen, vooral voor mijn cliënten. Anderzijds heb ik ook heel veel zin in een nieuwe baan, waarbij ik weer nieuwe mensen leer kennen, andere dingen ga doen en tegelijkertijd mijn opgedane werkervaring kan inzetten. Ik heb daar eigenlijk wel heel veel zin in’. Hiermee geef je verantwoordelijkheidsgevoel aan, een goede afhandeling van je werkzaamheden vind je immers belangrijk. Daarnaast blijf je ook niet hangen in je huidige werk. Je hebt vooral heel veel zin in de nieuwe baan! Leg hier eventueel ook al uit waarom je juist deze baan zo leuk vindt. Dat is belangrijk, want je solliciteert niet omdat je werk eindigt bij je huidige werkgever, maar omdat je zo veel zin hebt in de functie waarvoor je op gesprek bent!

Vervolgens sluit je bijvoorbeeld af met: ‘ik natuurlijk nog veel meer over mezelf vertellen, zoals mijn hobby’s. ‘Ik hou van leuke dingen doen met het gezin, tuinieren en in mijn vrije tijd ben ik bestuurslid bij de voedselbank.’  Noem hier ook niet te veel, maak jezelf niet te belangrijk, maar geef wel aan dat je een gezond sociaal leven hebt naast je werk.

Tip: benoem eventueel hoe anderen jou zien en laat zien dat je openstaat voor feedback en zelfreflectie. Benoem ook iets persoonlijks, bijvoorbeeld een hobby.

Tip: benoem iets waardoor je laat zien dat je goed onderzoek hebt gedaan naar de organisatie.

Hoe ben je bij ons terecht gekomen?

Leg hier uit hoe je de vacature hebt gevonden. Het is natuurlijk extra goed wanneer je aangeeft dat je gericht op deze vacature hebt gezocht of de website van de organisatie met regelmaat bezoekt en kijkt naar welke vacatures openstaan.

Hoe heb je je voorbereid op dit gesprek?

Zeg nooit dat je je niet hebt voorbereid. Uiteraard heb je de website bezocht maar ga er van uit dat iedereen dat antwoord geeft. Verdiep je ook in bijvoorbeeld eerdere nieuwsberichten van het bedrijf of de directeur. Maak het persoonlijker. Kijk of men bijvoorbeeld een twitter account heeft en zoek naar een interessant onderwerp dat je kan melden. Bijvoorbeeld een linkje wat je tegenkwam over de interessante expansieplannen van het bedrijf en wat je daarin aanspreekt.

Waarom spreekt ons bedrijf je aan?

Geef aan wat je aanspreekt, wat je weet van het bedrijf, het product, de werkwijze, organisatie en de markt. Laat ook in deze context zien dat je goed voorbereid bent en dat je precies weet waar je het over hebt. Schakel ook met je werkervaring tot nu toe. Ga inhoudelijk in op de functie.

Houd het kort en gericht op de taak. Het is begrijpelijk dat je nooit exact kunt weten wat de functie inhoudt, dus als je daar vragen over hebt, voel je vrij om ze simpelweg te stellen.

Tip: pas op voor een standaard praatje, maar koppel je eigen ambities aan die van het bedrijf. Zoek vooraf naar een match tussen jou en het bedrijf (doel van de functie en jouw doel). Maar ook de bedrijfscultuur moet passen met jouw cultuur. Haak daar op in en probeer een gezamenlijk doel voor ogen te hebben. Maar zorg ook dat het klopt. Een sollicitatiegesprek is er ook voor om te beoordelen of het bedrijf bij jou past.

Tip: geef bijvoorbeeld aan dat als het om werk gaat je vooral gelukkig wordt van iets neerzetten/presteren. Waarbij je werkt in/met een leuk team en leuke collega’s. Gebruik een aantal werkzaamheden uit de vacaturetekst als kapstok voor je antwoord.

Hoe benoem je je sterke punten in een sollicitatiegesprek? Of: wat is je grootste succes in je loopbaan?

Noem hier vooral sterke punten en competenties in relatie tot de functie waarop je solliciteert.

Geef hier iets aan wat je bereikt hebt en waar je een belangrijke rol in had of eindverantwoordelijke voor was. Maar geef ook credit aan anderen. Bijvoorbeeld: “ik had ook een fantastisch team waar iedereen wat voor elkaar over had en de samenwerking met de afdeling ABC liep ook heel erg goed” (kortom: je kan ook goed leidinggeven, samenwerken en je begrijpt dat je anderen nodig hebt).

Hoe benoem je je zwakke punten in een sollicitatiegesprek? Of: wat is jouw minst goede eigenschap?

Noem hier iets wat niet zo veel kwaad kan of eindig positief. Bijvoorbeeld dat je wel eens te veel werk mee naar huis neemt en je partner dat niet altijd even leuk vindt. Maar ja, dat komt ook door je betrokkenheid/enthousiasme! Of geef aan dat je vroeger wel eens wat ongeduldig kon zijn, maar inmiddels wel wat meer geduld kan opbrengen.

Waar zie jij je je over 5 jaar staan? Wat zijn je ambities?

Geef aan dat je vooral zin hebt in de functie waarvoor je komt. Sluit ook niet uit dat je daarna verder wil, maar dat je denkt dat je voorlopig wel je ei kwijt kunt in de vacante functie. Zo laat je zien dat je echt interesse hebt voor de functie waarop je hebt gesolliciteerd.

Wat zou je doen als jij het voor het zeggen had/hoe zou je het aanpakken?

Stel hier eerst vragen. Wat is het doel, waar willen ze naar toe? Wat vinden ze belangrijk? Afhankelijk daarvan kan jij een antwoord op maat geven.

Welke vragen kun je stellen bij een sollicitatiegesprek?

Met het stellen van vragen kun je enerzijds ontdekken of de functie ook echt geschikt is voor jou en anderzijds is het een manier om je geschiktheid voor de functie te laten zien.

Je kunt vragen stellen over de functie, over het werken bij de werkgever en over de sollicitatieprocedure.  Je kunt bijvoorbeeld vragen stellen die betrekking hebben op de doelstellingen van de organisatie. Bijvoorbeeld wat hun doelstelling op de korte termijn is.

Ook kun je vragen naar hoe de vacature is ontstaan. Is het een vacature omdat het bedrijf groeit of is er iemand weggegaan? Als het om een leidinggevende baan gaat is het goed om de vraag te stellen of er mensen in het team waar je eventueel leiding aan gaat geven hebben gesolliciteerd naar de baan. Je hoeft natuurlijk niet te weten wie, maar het geeft wel aan dat je nadenkt over draagvlak en de situatie waarin je misschien terechtkomt. Alleen al met het stellen van de vraag scoor je punten.

Tip: bel; altijd naar de contactpersoon bij de vacature. Zo krijg je slim meer informatie.

Tip: wanneer de situatie het toelaat kun je een grap of opmerking maken. Maar alleen als het ook echt leuk en spontaan is. Humor kan een belangrijke gunfactor zijn, maar ook hier geldt: overdrijf niet.

Vertel je wel of niet dat je meerdere sollicitatiegesprekken hebt?

Doe dit alleen als je die vraag krijgt. Maar geef bijvoorbeeld wel aan dat je een goed gevoel hebt bij het gesprek dat je hebt. En alleen als dat ook echt zo is natuurlijk.

De salarisonderhandelingen

Het kan zijn dat men vraagt naar een salarisindicatie. Kop deze vraag terug en vraag wat gebruikelijk is voor de functie. Tenzij het vooraf al bekend is.

Afronding van het gesprek

Goed afscheid nemen is belangrijk. Geef een goede hand en noem eventueel de naam of namen van je gesprekspartner(s)